Wednesday, September 29, 2010

ZoTòn(Feast of Boasting)

Pasal khat in a kiphatsahna, a kisahtheina leh a hausatna kipulahna toh kizawitawn a , guolvâna abawl khu Ton kichi ahi. Tabanga guolvâna bawlpa khu Atongpa akichi hi. Atongpa in zubêl khâuvaw tampi asa(bawl) a, abil hi. Atanu jousie in zong zu khauvaw khat chiet asa u'a tuachi'n akiging khol chiet uhhi. Tam zute athaw(ripe) hun kuon chiengin akisingsa phot a, zute thou tahtahta achi chiengin siel gaw dîngte akigingsah hi.
Ton chiengin sieltal sielpi atawmpên in sagi akigou let hi. Atongpa inn mâi leituol lâi ah Tonphuol akisât hi. Tuanah,Tonsong dîngin sesing gil mama kâ phenphon kimêt mâm akiphut hi. Tonmung dîngin gopum zong akiphut a , akûng ah suongpêh lienpipi akiphâ zêl hi.

Tami tonsong zung ah tònsielte huolkhâu in a kikhî uhhi. Tonsiel kitha masangin khosung tangvalte sielkân akidem u'a ki-apmaina tuomtuomte zong anei zêl uhhi.,Tonsiel akitha kuon chiengin atongpa tulpipa'n zu khuot ala a, akam bêm dim zên in amuom a tua tonsiel pên aphîtlu a tulpi (teipi) in asun a ashi tandong in asunsun uh a,pasal thahat pawlte'n tua tonsiel pen sât kichiin asât uh a, asât nâng dildel u'a,tualeh phohtâm tê in atêh uhhi. Tuachi in tonsiel gentheitah in ashisah zêl uh hi.Tuami pên guolnopna leh thupina in ala zêl uh hi.

Sa sem dîngin atongpa tute akingansie u'a, sa gil sa dîngin tanute akise let uhhi.

Minei leh mitêngtheite loungâl bawlzaw dîng guol ahisih hi. Pawi kibawl lah a thupi pên leh asângpên ahi mai hi.

Pusa-Pasa tunga kipâhna leh lungkimna pulahna khat zong ahi hi. Hlâ bêm lâitah in mite atong ût sese uhhi. Azieh ahileh zânlâi a lâmkaina leh lasah limna dîng ahi hi.Ton sîm dîngin akhojâng mite ahingpei khawm uh hi. Kâlkhat(hapta) vingveng zu leh sa nêhna,gulnopna amang uhhi.

Lâmkîl zawl ah atongpa alâmsah uh a atanute'n tuhpâl asietpieh uh, sil leh tênte leh silpieh tuomtuomte zong akipie hi. Laphuosiemte' n la aphuo khum uh a, tuachiin asa let uh a hun nuomtahte amang khawm uh hi.

Zân khovâh in la a sa u'a khovâ zên in lâm a kâi let uh hi. Tòn kân a guolnopna leh pawi thupizaw a om nawn sih hi.(Extracted from ZKT 2005 Sept).

Thursday, September 16, 2010

UZO Gen President in Delhi UZO, ZYO leh ZSP meeting host

United Zou Organisation HQ General President Pu Ginsuonhau host na nuoi ah Delhi Branch UZO, ZYO leh ZSP te’n janni nitahlam nai 7 – 9 tan Manipur Tikendrajit House, Bir Tikendrajit Road, Chanakyapuri, New Delhi join meeting nei ua, tuanah Pu Ginsuanhau, Pu Philip Thanglienmang Prez UZO Delhi branch, Pu Khakhai Zou Prez ZYO Delhi Branch leh Pu Khaibiahlien Prez ZSP Delhi Branch te’n houlimna nei uh chithu kija. Tam a houlimna tangpi uh ahileh keng khat leh lungkhat puoh a nampi nasepna pan khawm ding chi uhi. UZO Gen President in tutung a sepna pat kaisang teng leh sepna mutha teng UZO GHQ sih leh taang in kipahpina sangpen piehna zong nei.
UZO Gen.Prez Pu Ginsuonhao in a kingetna dungzuiin UZO Delhi Unit pen UZO Delhi Branch ahidan thu a'ng phuongdoh hi. Zogal Hall lamna lampang a kilungtuohtah a pankhawm dingdan zong a hagen in agen hi.
Pu Philip Thanglienmang UZO DB Prez in a genna ah, Gen. Prez tunga kipah thu lienpi a tut masa a, Gen.Prezpu kiphalna zieha tunia Zogal Hall thupi mama khu hing dingkhie ahia, Zoute a dinga History thupi khat a suohta hi chi'n a gen hi. UZO, ZSP, ZYO tamteng pen i nam a dinga kituohtah a pankhawm ding ahi chithu zong agen hi. Ama'n i Zogal Hall uh lamkhawm chiet va ui chi'n a'ng peikhawmteng a hanthawn hi.
UZO, ZYO leh ZSP Office Bearer teng lah ah mi 25 peikhawm a meeting aneina uah Joint Declaration tam bang in nei uhi. Rev. GK Samte in a simkhiet dungjui in mipi peikhawm te’n ki jui vaduam chi uh.

“Tuni Kou Delhi UZO, ZYO leh ZSP mi-le-sa te’n Zou nam khantouna di’a Lung Khat leh Keng Khat a ding leh thu-le-la kikum tuo diel diel ding in ka lungsum tawng vua pat puonzahna na nei uhi, Mangpa’n Zou nam hing guolzawl tawn tung hen"
UZO, ZYO & ZSO Meeting Participants

Sepna mutha leh sepna pat kaisang khenkhat toh UZO Gen Prez

UZO Delhi Branch 3rd Meeting on Sept 11, 7PM



UZO DELHI BRANCH MEETING THUPUASAH

United Zou Organisation Delhi Branch in Sept 11, 7PM in UZO Delhi Branch office, Delhi Officers Flat – Pu Philip Thanglienmang inn ah meeting nei ua, tuonah UZO GHQ nuoi a Zogal Memorial Hall Complex committee apat lai hing tung, Zogal MHC lamna ding toh kisai genkhawm ua, bulpite phutna bang a don kin kin dingin thupuahna bawl uhi. Tam sum donna toh kisai Pu Zamlunmang lamkaina toh ZYO leh ZSP te’n pan a lah ding un phasa uh chithu kija. President, Pu Ginsuonhao UZO Delhi Unit te'n March hla a Unit kichi nawnlou a min kilawmdeu khat ngetna a na piehpen uh, sawtpia kipompi ahi thu a gen a, tunitan a Delhi UZO te'n a na mu nailou uh leh a na thei nailou uh, thu a theichiengin lamdang a sa a, a kinkin in, meeting zaw chieng inn lamte ka phone ding hi, achi hi.

MINAM ITNA


By: Rev. Dr. Mang Do Thang [ PUZO NEWS-Hawm 37]May 11, 2008


Minam khanto na ding veina tawh Global Zo Organization (GZO) kipawlna ih nei ta vua kipah huoi ka sa mama hi. Tami kipawlna ang pien thei na ding mukholna (Vision) nei makai teng tungah zong lungdam ka ko nuom hi. Mukholna (Vision) pen mihonpi khat a hi sih leh mimal khat in "a phawkhah lo vuh kisapnate (unconscious needs) tung tawn in "ei hun vun" cia awging tawh ang kiho lovang vun hlabil tawh za a, lainatna tawh hunopna hi" ci lei huom pen in ka um hi.Tami GZO pen ih minam it pawl khat in koima sawl koima ciel vawt lo a, Zo tate phawkhahlo aki taangsapnate vuh hlamit tawhmu in, hlabil tawh za a, ang phot khiet vuh ci lei ki khiel lo ding hi. Tami GZO tung tawn in ih minam ki lapsang na ding a nei a teng sep ding in lunggulhna ka nei hi.
1. I HINA KEPCINGNA(Retaining our identity)ZO i hina (Identity) pen ih kepcing sih leh ih mansuo thei ding hi. Kawlgam tangthu sung a minam gol khat na hi ngai Pyu minam te in a ngaina, a kam leh a tangthu te a kepcing lo zieh vun tu in a minam vuh mangthang in minam dangte valtumna (assimilation) thuoh in a omna leh a ngeina mel ki thei nawnlo hi. Minam hina ih mansuo lo na dingin a nei a thute kepcing kul hi.(a) Sisan leh haam (blood and tongue) Tuhun ciengin pupa tenna khuota pan in nuntat ol-deuna khuopi te ah ih teng vua thupha golpi hi ci thei ding hinapi namdang te ngaina leh haam in ei valtum ding zongh patau huoi mama zel hi. Minam khat eisuohsah (identifying factor) pen sisan (blood) ahi vangin ei gawmton (unifying factor) pen pienpi haam (tounge) a hi zaw hi. Ih sisan akibah vangin ih haam akibah sih leh khat le khat ih kithuoton na ding hamsa pai lien hi. Kawl te khat in ih haam hing zangh leh ih it tuom pai lenlon hi. Ih tate in ih Zo haam ang thei sih le minam dangte tawh ki thuo nuom hing sa in kiteen kipina (inter-marriage) ang om in minam itna zong ang kiem pai lien ding hi. Immigration department te thubulphu (motto) ah "lei valh in minam mang thai lo in, mi valh in minam mang thai hi" ci pen thuman ahi hi. Ei Zote pen micitawm te (minority) ih hi vua ih lai, ih kam ih ngaina ih kepcing sih leh a sawtlo in ih mangthaap thei ding vuh hi. Tua zieh in minam it nu le pa te'n ih tate Zozi, Zopasal ih sui sah ding vua, inn sungah zong Zo haam ih zah sah ding vuh kisam hi.(b)Ih tangthu, ih lai leh ih ngaina (our history, literature & culture)Ih Zo tangthu midangte gielte man ih sa sih a, eimahaw in lah ih giel vanuh sih vuh hi. A tawpsa kum (3) kiim in mi khat in mi dang gielh khat pansia in Zote pienna thu ang giel pen zuou bulompi a hi lam ih thei vua ih thangpaai ma ma ciet vuh hi. Leitung ah tangthu man pen tam khol lo a, a tam thei thei gelh ding beh ki sam ka sa hi. France galkapmaang Napolean in “Taangthu ih ci pen zuou bulompi a man bang a, sanna a hi hi” (History is a set of lies agreed upon) a ci ma bang in koima tangthu a man lien om lo a, a tawpna ah a tam giel pen pa a aman tangthu (authentic history) ang suoh lel ding hi. Tua zieh in mite gelh manlo cia ih phun phun sang in eima hawn ih tangthu giel ciet vai. Kumpi te in thukizahna (media) pen thukizahna (media) ma tawh le do kia ding hi a ci bangin ih Zo'te tangthu man te leh thei huoi tuom tuom te tulai tah thu kizahna (media) a thupi pen a ih nei Puzo news sung ah ih suo sah zo den ding vuh ki sam hi. Zo kici popo in Zokam leh Zolai ang thei na ding zong ih sep pieh ding ki sam hi. Zo haam Zokam kisinnuomte a ding in Kawlgam a kikhen ih Zo Laisiengtho (Thuciemtha) sim ding hoi pen ding hi. A zieh pen a tel nop mama tulai Zohaam (Today’s Zo Version) tawh ki tei hi a, tulai Kawlgam a om khangtha te'n simha a sah, India lam a kikhen Zo Laisiengtho te bangin a hamsa taangkam (archaic word) kizang lo hi. Tua ban ah ih Zo ngaina te a hi ki teen kipina, gal aih sa aihna leh ih ngaina laam (traditional dance) tuom tuomt lai ah ih koi banah ih tu ih ta te te thei ding in video recording bawl a kepcing ding zong ki sam hi.
2. PILNA SINNA (Education)Minam thupi ih suo na ding in ih pil masah ding ki sam hi. Tulai in pilna thupi kisa nawnlo in sumsui in gamdang ah ih ki thawi mang ta vuh hi. Pilna pen sumsui sumzonna ding beh hi lo hi. Pilna pen Greek kam in paideia ki ci-a, Latin kam in humanitas in na kilet hi. A khietna in “mi picing khat suosahna” (the formation of the human person) ci na ahi hi. Pilna in mi picing khat suo na ding a ki sam siemna, gamtat luheeh, om dan khawldante sinna a hi hi. 1990 kim a ki pan tuni dong pen ih gam ah nuntatna hamsat zieh in leitung mun tuom tuom ah Zo'te ki thethaang hun (Zo diapora period) ci thei ding a hia, ih mipil tampi te’n ei nuasie in mipilsupna (Braindrain) tampi hing om hi. Ahivangin tami kum zalom (21) pen “thu kizah baih pilna hun” (information technology age) a hi zieh in mundang a ki thethaangih mipilte pilna computer online tawh gawmtuokiana (braingain) ih bawl thei ta hi. Tua a hi leh mun tuom tuom a ki thethaang Zota te in ih pilna leh ih neisa te tawh ih minam ih puo thei na ding in “Zo Kithethaangte Kizopna” (Zo Diaspora Network-Zo.D.net) khat nei a, e-mail, g.talk, fax te banah a kisap leh “video tawh thukikupna (video conferencing) te na ngawn nasia tah a ih zah ding ki sam hi. Ih sep masah ding (priority)pen in Zo mite a ding “Education Foundation” bawl in sum nei lo laipil Zo tate pilna sang sin sah in domto lei ih minam ki tawi sang zopan beh ding hi. India gam Hyderabad Business School leh India Institute of Technology sangpite zong tuipi gal a om India mite hanciemna tawh ki phut a hi hi. Gamdang a om Zo'te in zong ih nuasia a tul gamlei ah ih mi ih sa te khanto na ding na tampi sem lei, a tulsa ih zogam hing nosuoh kia in Zo tate guolnua guolmaa ih ban thei pan ding vuh hi. Dr. Martin Luther King, Jr in “Mang khat ka nei hi” (I have a dream) a ci ma bangin kei sun mang in zong “Singta gam pan vaibang hawm siem Sien vontawi Zo ciin le tuoi ten Sien tawh kop in pienpi laizom te omna pupa gamlei paa bang hing zem va’n, laizom Zo vontawite kil bang khangin, guol tawh tan bang kim na vai ee” Zo tate, hanlungciem, mapangton, khangto diemdiem vai.